Mặc dù trong tình hình xuất khẩu đang đối mặt với nhiều khó khăn, cuộc đối thoại đại sứ và doanh nghiệp vẫn cho thấy rằng có nhiều cơ hội tiềm năng.
Trong khuôn khổ của Hội nghị Ngoại giao lần thứ 32 và Hội nghị Ngoại vụ toàn quốc lần thứ 21, Bộ Ngoại giao đã tổ chức một cuộc đối thoại giữa các trưởng cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài và các hiệp hội cùng các doanh nghiệp Việt Nam vào ngày 15-12.
Cuộc đối thoại này đã cung cấp cơ hội để các đại sứ và doanh nghiệp thảo luận về cơ hội và thách thức mới đối với xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam, như tên gọi của buổi thảo luận đã đề cập.
Dấu hiệu tích cực trong kinh tế toàn cầu Trong buổi thảo luận, ông Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế hàng đầu của BIDV, đã chia sẻ quan điểm rằng bên cạnh nhiều khó khăn đang đối mặt, cộng đồng doanh nghiệp nên tập trung vào những khía cạnh tích cực của kinh tế năm 2023, đây là tiền đề quan trọng cho năm 2024.
Ông Lực lưu ý rằng trong bối cảnh kinh tế thế giới đã phải đối mặt với nhiều khủng hoảng như hậu quả kéo dài của đại dịch COVID-19, xung đột và chiến tranh ở nhiều khu vực, có điều bất ngờ là kinh tế Mỹ đã không trải qua sự suy thoái mạnh mẽ. Kinh tế châu Âu, mặc dù chịu ảnh hưởng trực tiếp từ xung đột Nga – Ukraine, cũng đã không trải qua sự suy thoái đáng kể.
Ông Lực cũng lưu ý rằng tình hình lạm phát trên thế giới đã giảm từ mức cao, kéo dài xuống mức thấp hơn. Lạm phát bình quân toàn cầu năm 2022 là 8,4%, nhưng đã giảm xuống khoảng 5,5%, và các dự báo của các tổ chức cho thấy năm 2024 có thể giảm nhanh hơn xuống mức khoảng 3,3%.
Với sự biến đổi này, ngân hàng trung ương của các nước có thể ngừng tăng lãi suất và thậm chí đảo chiều từ quý II/2024. Ông Lực cho biết đây là một tín hiệu quan trọng, mở ra triển vọng phục hồi kinh tế trong những năm tiếp theo.
Một báo cáo mới đây của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cũng lo ngại về sự đa cực và phân mảnh trong kinh tế thế giới, đặc biệt trong hoạt động thương mại và đầu tư toàn cầu. Xu hướng này có thể làm giảm tăng trưởng kinh tế thế giới từ 0,3% đến 0,7% trong thập kỷ này và tạo ra nhiều biến động và rủi ro.
4 Điểm Sáng Kinh Tế Trong Nước Từ các tình hình quốc tế như vậy, ông Cấn Văn Lực đã nêu ra 4 điểm sáng quan trọng về kinh tế Việt Nam.
- Tăng trưởng kinh tế vượt qua đợt khó khăn: Việt Nam vẫn duy trì mức tăng trưởng trên 5% suốt cả năm, đặc biệt từ tháng 6 trở đi đã thấy rõ sự phục hồi. Xuất khẩu và đầu tư trong và ngoài nước đã đóng góp mạnh vào sự phục hồi này.
- Sự ổn định về kinh tế vĩ mô: Việt Nam hiện tại có một nền kinh tế ổn định, điều này không chỉ là một lời khen mà còn được xác nhận qua việc tổ chức xếp hạng tín nhiệm của Fitch Ratings, đã nâng triển vọng tín nhiệm của Việt Nam lên mức ổn định.
- Xu hướng kinh tế số, xanh và tuần hoàn: Xu hướng này, mặc dù đặt ra nhiều thách thức cho doanh nghiệp, đã tạo ra những chuyển biến tích cực, đặc biệt trong các ngành như dệt may, điện tử, năng lượng và nông nghiệp.
- Thể chế kinh tế thị trường hoàn thiện: Nhiều luật quan trọng liên quan đến đất đai, nhà ở, bất động sản và giao dịch điện tử đã được Quốc hội thông qua hoặc chuẩn bị thông qua. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động kinh doanh và đầu tư.
Những điểm sáng này cung cấp cơ sở cho sự phát triển của kinh tế Việt Nam trong năm 2024, với khả năng tăng trưởng dự kiến từ 6% đến 6,5% và kiểm soát lạm phát ở mức khoảng 3,5% đến 4%.
5 Thách Thức của Xuất Khẩu Xuất khẩu đóng góp một phần quan trọng vào GDP của Việt Nam, và điều này đã được thể hiện trong số liệu từ Tổng cục Thống kê và Kiểm toán Nhà nước. Mặc dù có nhiều cơ hội, xuất khẩu cũng đối diện với một số thách thức quan trọng.
- Tiêu chuẩn và yêu cầu của EU: EU là một thị trường lớn và quan trọng cho hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam. Tuy nhiên, EU đặt ra nhiều tiêu chuẩn cao về chất lượng, nguồn gốc và môi trường. Để đáp ứng được các yêu cầu này, doanh nghiệp cần cải thiện công nghệ sản xuất, quản lý nguồn gốc và thực hiện các tiêu chuẩn môi trường.
- Tái chế và sử dụng nguyên liệu tái chế: EU yêu cầu tỷ lệ tái chế trong sản phẩm nhập khẩu và nguồn gốc của nguyên liệu đầu vào. Doanh nghiệp cần phải thay đổi quy trình sản xuất để đáp ứng yêu cầu này.
- Chứng chỉ xanh và chuẩn xanh: Để xuất khẩu sản phẩm đến EU, các doanh nghiệp cần phải có chứng chỉ xanh cho các tòa nhà và nhà xưởng sản xuất. Đây là một yêu cầu mới và có thể tạo ra áp lực lớn đối với doanh nghiệp.
- Chi phí vận chuyển và logistic: Chi phí vận chuyển và logistic từ Việt Nam sang EU có thể cao, làm giảm tính cạnh tranh của hàng hóa Việt.
- Sản xuất xanh và tiết kiệm năng lượng: EU đặt nhiều yêu cầu về tiết kiệm năng lượng và bảo vệ môi trường. Để đáp ứng các yêu cầu này, các doanh nghiệp cần thay đổi cách sản xuất và quản lý năng lượng.
Cuộc đối thoại đại sứ và doanh nghiệp đã làm rõ rằng mặc dù có nhiều thách thức, cơ hội vẫn còn rất lớn cho xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam. Các doanh nghiệp có thể khai thác những lợi thế này và đáp ứng các yêu cầu khắt khe của thị trường để phát triển kinh doanh xuất khẩu.