Trong năm nay, Trung Quốc đã tạo nên một sự kỳ diệu với tốc độ phát triển năng lượng tái tạo không thể tin nổi. Sự tăng trưởng mạnh mẽ trong sản xuất năng lượng sạch đã giảm lượng khí thải carbon dioxide (CO2), đánh dấu một bước quan trọng trong việc giảm phát thải khí nhà kính và mở ra khả năng giảm phát thải liên tục cho quốc gia này.
Dẫn đầu thế giới về điện gió
Trung Quốc, một quốc gia phát thải CO2 lớn nhất trên thế giới, chiếm 27% tổng lượng khí thải CO2 và 1/3 tổng lượng khí nhà kính. Tuy nhiên, Trung Quốc cũng là quốc gia sản xuất tấm pin mặt trời và tuabin gió lớn nhất thế giới. Trong lĩnh vực điện gió, các nhà sản xuất Trung Quốc đã chiếm gần 60% công suất lắp đặt trên toàn thế giới vào năm ngoái, và họ cũng đang chiếm thị phần ngày càng lớn trong lĩnh vực năng lượng mặt trời. Công ty Goldwin của Trung Quốc chiếm 13% thị phần điện gió trên toàn thế giới.
Trong danh sách 15 công ty hàng đầu trên thế giới về điện gió, Trung Quốc có 10 công ty, chiếm hơn 56% thị phần lắp đặt điện gió trên toàn thế giới, tăng lên từ 37% cách đây 5 năm. Trong khi đó, thị phần của các công ty châu Âu đã giảm từ 55% xuống còn 42%.
Ngành năng lượng tái tạo – Động lực tăng trưởng mới
Năng lượng tái tạo hiện đang là một ngành kinh tế mũi nhọn của Trung Quốc, và chính phủ đã đầu tư mạnh mẽ trong ngành này thông qua nhiều ưu đãi. Quốc gia này cũng đang thúc đẩy phát triển nhiều dự án năng lượng gió ngoài khơi và điện mặt trời với quy mô ấn tượng trên các sa mạc. Trong nước, Trung Quốc đang lắp đặt năng lượng xanh với tốc độ chưa từng thấy. Chỉ riêng trong năm nay, họ đã xây dựng đủ công suất năng lượng mặt trời, gió, thủy điện và hạt nhân để đáp ứng toàn bộ nhu cầu sử dụng điện của Pháp.
Với tốc độ này, vào năm 2024, thế giới có thể chứng kiến lần đầu tiên lượng khí thải từ ngành điện của Trung Quốc sẽ giảm. Điều này đồng nghĩa với việc Trung Quốc lần đầu tiên vượt qua châu Âu để dẫn đầu thế giới về điện gió. Chuyên gia dự đoán rằng thị phần của Trung Quốc trong ngành điện gió tại châu Âu sẽ tiếp tục tăng trong tương lai.
Các dự án nổi bật
Năm 2007, Trung Quốc đã công bố Kế hoạch Hành động Quốc gia về Khí hậu, kêu gọi sự hợp tác trong việc tìm kiếm giải pháp công nghệ cho vấn đề khí hậu. 15 năm sau, quốc gia này đang dẫn đầu trong mọi khía cạnh về phát thải carbon dioxide thấp. Tổng công suất năng lượng tái tạo lắp đặt ở Trung Quốc đáng kinh ngạc, chiếm 1/3 tổng công suất trên toàn thế giới và nước này đang đứng đầu trong sản xuất và tiêu thụ xe điện. Đến năm 2023, các nguồn năng lượng sạch như thủy điện, gió, mặt trời, năng lượng sinh học và hạt nhân sẽ chiếm hơn 53% công suất phát điện của Trung Quốc.
Trong thị trường nội địa lớn của Trung Quốc, triển khai các dự án năng lượng gió và mặt trời trên quy mô lớn đã đóng góp lớn vào việc giảm chi phí năng lượng tái tạo. Việc này đã làm cho năng lượng xanh trở nên khả thi hơn đối với các nước đang phát triển.
Năm 2012, một nhóm lớn từ Tập đoàn Đầu tư Điện lực Trung Quốc đã bắt đầu xây dựng hệ thống năng lượng mặt trời với công suất lên đến 15,7GW trên một diện tích rộng 345km2 ở tỉnh Thanh Hải. Điều độc đáo ở đây là Trung Quốc đã tìm ra cách tận dụng nguồn điện không liên tục thông qua việc bơm nước lên dốc bằng nguồn điện dư thừa vào ban đêm, sau đó nước chảy ngược qua các tuabin trong ngày. Các công nghệ này đã được áp dụng rộng rãi trong các dự án khác về năng lượng tái tạo.
Năm 2022, Chính phủ Trung Quốc đã công bố kế hoạch lắp đặt dự án năng lượng mặt trời và gió trên mạn địa Gobi trị giá 500GW trên khắp các tỉnh Tân Cương, Nội Mông và Cam Túc. Điều này không chỉ giúp phát triển kinh tế mà còn giúp kiểm soát sa mạc hóa. Tấm pin mặt trời cũng có khả năng chống gió và ngăn cát dịch chuyển một cách hiệu quả, đồng thời tạo điều kiện cho cây xanh phát triển.
Trung Quốc cũng đã tập trung vào phát triển các công nghệ tiên tiến liên quan đến năng lượng tái tạo, bao gồm các dự án kết hợp năng lượng mặt trời và muối, các nhà máy điện mặt trời nổi, và kho lưu trữ năng lượng. Hiện nay, họ sở hữu nhiều công nghệ tiên tiến trong lĩnh vực này.
Thách thức và kỳ vọng quốc tế
Trong một nỗ lực cùng Mỹ về vấn đề biến đổi khí hậu, Trung Quốc và Mỹ đã ra tuyên bố chung về hợp tác khí hậu vào tháng 11. Tuyên bố này cam kết hợp tác trong việc nâng cao nhận thức về biến đổi khí hậu và tăng cường các giải pháp giảm khí thải carbon và tiết kiệm năng lượng. Nó cũng ủng hộ việc tăng gấp ba lần năng lượng tái tạo trên toàn cầu vào năm 2030, giải quyết ô nhiễm khí methan và nhựa, và chuyển đổi khỏi nhiên liệu hóa thạch.
Ngoài ra, Trung Quốc đã cam kết công bố Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) cho năm 2030 và năm 2035 vào năm 2025. Mục tiêu của họ bao gồm đạt đỉnh phát thải CO2 trước năm 2030 và trung hòa carbon trước năm 2060. Những cam kết này sẽ đi kèm với các biện pháp cụ thể như giảm hơn 65% cường độ phát thải CO2 vào năm 2030 so với năm 2005 và tăng tỷ lệ sử dụng nhiên liệu không hóa thạch trong tiêu thụ năng lượng sơ cấp lên khoảng 25% vào năm 2030. Trung Quốc cũng đặt kế hoạch nâng công suất lắp đặt năng lượng gió và mặt trời lên hơn 1.200GW vào năm 2030.
Nhìn chung, các mục tiêu của Trung Quốc đối với năng lượng tái tạo và giảm phát thải CO2 vào năm 2030 và 2035 có tầm quan trọng không chỉ đối với quốc gia này mà còn đối với nỗ lực toàn cầu về biến đổi khí hậu. Nếu họ có thể duy trì cân bằng giữa tăng trưởng kinh tế, an ninh năng lượng và bảo vệ môi trường, sẽ có tác động tích cực đối với nỗ lực giảm phát thải toàn cầu.
