Trong những năm gần đây, tình trạng mua bán người tại khu vực biên giới đã trở nên phức tạp với nhiều thủ đoạn tinh vi. Đặc biệt, một phương thức phạm tội mới đang gia tăng, đó là việc ép buộc nạn nhân tham gia vào các hoạt động lừa đảo trực tuyến.
Thủ Đoạn Mua Bán Người Và Ép Buộc Lừa Đảo
Theo Cục Phòng chống Ma túy và Tội phạm (Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng), các đường dây tội phạm mua bán người thường rất chặt chẽ, có sự tham gia của nhiều đối tượng trong và ngoài nước. Mạng xã hội trở thành công cụ chính để tội phạm lừa đảo, thông qua việc lập các nhóm, hội với những lời mời gọi hấp dẫn như “việc nhẹ lương cao”, “tuyển dâu cho người Trung Quốc” để dụ dỗ và tuyển mộ nạn nhân.
Thống kê cho thấy, khoảng 94% các vụ mua bán người có liên quan đến việc sử dụng mạng xã hội, qua các tài khoản “ảo” trên Facebook, Zalo, Telegram.
Theo Đại tá Phạm Long Biên, Trưởng phòng Phòng chống Mua bán Người, các phương thức phổ biến của tội phạm bao gồm việc bán lao động sang Lào, Campuchia, Myanmar để ép buộc lao động, bóc lột tình dục, hoặc tham gia vào các hoạt động lừa đảo trực tuyến.
Đặc biệt, tình trạng nạn nhân bị bán sang các quốc gia như Campuchia, Lào, Myanmar và bị ép thực hiện các kịch bản lừa đảo nhắm vào người dân Việt Nam ngày càng gia tăng. Những nạn nhân này thường bị thu giữ hộ chiếu, điện thoại và bị ép thực hiện các hoạt động lừa đảo, nếu không đạt chỉ tiêu hoặc muốn trở về sẽ bị bán đi các casino khác và chịu nhiều hình thức bạo hành.
Những Trường Hợp Điển Hình
Ví dụ, vào tháng 1/2024, lực lượng Biên phòng tỉnh Sóc Trăng đã giải cứu 3 nạn nhân, trong đó có một nạn nhân sinh năm 2009, bị bán sang Campuchia và bị ép tham gia vào các hoạt động lừa đảo trực tuyến. Tháng 5/2024, BĐBP Nam Định tiếp tục giải cứu 7 nạn nhân bị bán sang Myanmar và ép tham gia lừa đảo trực tuyến.
Sự Tăng Trưởng Của Nạn Nhân Nam Và Các Đặc Điểm Mới
Dữ liệu của BĐBP cho thấy sự thay đổi đáng chú ý trong các vụ mua bán người từ năm 2021. Trong khi trước đó, tỷ lệ nạn nhân nam chỉ chiếm khoảng 16%, thì hiện nay tỷ lệ này đã lên tới 64%. Bên cạnh đó, tỷ lệ nạn nhân đến từ các khu vực đồng bằng cũng tăng lên đáng kể, chiếm 81%, trong khi các nạn nhân từ miền núi chỉ còn 15%.
Ngoài ra, các quốc gia mà người dân Việt Nam bị bán sang cũng có sự thay đổi. Lào hiện nay chiếm 36%, Myanmar 16%, Campuchia 32%, trong khi Trung Quốc chỉ chiếm 12%.
Nỗ Lực Đấu Tranh Chống Mua Bán Người
Bộ Tư lệnh BĐBP đã triển khai nhiều biện pháp đồng bộ để đấu tranh chống tội phạm mua bán người, bao gồm tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người dân, phối hợp với các cơ quan chức năng để điều tra và triệt phá các đường dây mua bán người. Các lực lượng chức năng cũng tăng cường hợp tác quốc tế để đối phó với tội phạm xuyên biên giới.
Tính đến năm 2024, BĐBP đã tổ chức hơn 41.000 buổi tuyên truyền, với hơn 1,2 triệu người tham gia, phát hàng chục nghìn tờ rơi và phối hợp với các phương tiện truyền thông để cảnh báo người dân về các thủ đoạn lừa đảo. Trong công tác điều tra, BĐBP đã phá 14 chuyên án, bắt giữ 64 đối tượng và giải cứu 213 nạn nhân, trong đó có 67 người bị ép tham gia vào các hoạt động lừa đảo trực tuyến.
Khó Khăn Trong Công Tác Điều Tra Và Triệt Phá
Tuy nhiên, công tác điều tra và triệt phá các đường dây mua bán người vẫn gặp nhiều khó khăn. Tội phạm này thường hoạt động bí mật và rất ít trường hợp bị bắt quả tang. Hơn nữa, việc chứng minh các hành vi tội phạm cũng gặp không ít trở ngại do hành vi phạm tội diễn ra chủ yếu qua mạng xã hội, với rất ít chứng cứ vật chất.
Cảnh Báo Đến Người Dân
Cơ quan chức năng cảnh báo người dân cần nâng cao cảnh giác trước những lời mời gọi việc làm lương cao qua mạng xã hội, đặc biệt là những lời mời có dấu hiệu đáng ngờ. Khi phát hiện các dấu hiệu bất thường, người dân cần báo ngay cho cơ quan chức năng để kịp thời xử lý.
Cuộc chiến chống tội phạm mua bán người vẫn còn dài và đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và sự cảnh giác của toàn xã hội để bảo vệ người dân khỏi những thủ đoạn tinh vi và nguy hiểm này.
