Trong quá trình định hình lại con đường phát triển, Việt Nam đang đặt mục tiêu trở thành một quốc gia phát triển với nền công nghiệp hiện đại, gắn liền với tăng trưởng xanh. Điều này không chỉ nhằm đạt được sự thịnh vượng kinh tế mà còn bảo đảm tính bền vững về môi trường và công bằng xã hội. Trong bối cảnh này, việc chú trọng đến việc kiểm soát rủi ro và tận dụng cơ hội từ các xu hướng toàn cầu trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.
Tăng Trưởng Xanh: Cơ Hội và Thách Thức
Tại Diễn đàn Quốc gia về Phát triển bền vững Việt Nam năm 2023, những nhấn mạnh về tăng trưởng xanh đã được đưa ra như một chìa khóa để đạt được phát triển bền vững. Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Trần Duy Đông chỉ ra rằng, chuyển dịch xanh không chỉ là một lựa chọn tất yếu mà còn là cơ hội để Việt Nam trở thành quốc gia tiên phong, hướng tới mục tiêu giảm phát thải ròng về “0” vào năm 2050.
Quá trình này diễn ra trong bối cảnh của những xu hướng lớn như tự động hóa, đổi mới sáng tạo, và sự già hóa nhanh chóng của dân số, đòi hỏi sự chuyển đổi kỹ năng của người lao động. Các doanh nghiệp nhỏ và vừa được coi là động lực quan trọng trong quá trình chuyển đổi xanh, tuy nhiên lại đối mặt với nhiều rào cản về công nghệ, nhận thức và tài chính.
Rủi Ro “Thiên Nga Đen” và “Con Voi Đen”
PGS. Vũ Minh Khương, từ Trường Chính sách công Lý Quang Diệu (Đại học Quốc gia Singapore), chỉ ra hai rủi ro lớn trong quá trình tăng trưởng xanh: “Thiên Nga Đen” và “Con Voi Đen”. “Thiên Nga Đen” đề cập đến những biến cố lớn như chiến tranh, thiên tai, dịch bệnh có thể làm xáo trộn thế giới, trong khi “Con Voi Đen” là những rủi ro nội tại như tham nhũng và vấn đề tín dụng. Việc kiểm soát những rủi ro này là thiết yếu để giảm thiểu tác động đối với nền kinh tế.
Chuyển Đổi Trong Kỷ Nguyên Mới
PGS. Khương cũng nhấn mạnh về cơ hội trong kỷ nguyên 5.0, khi thế giới chứng kiến cuộc cách mạng toàn diện nhất về trí tuệ và công nghệ, hướng tới lợi ích cho hành tinh thông qua phát triển xanh và bền vững. Ông kêu gọi Việt Nam phải có tư duy chủ động và sẵn sàng tham gia vào cuộc cách mạng này.
Đề Xuất và Hành Động
Để đạt được tăng trưởng xanh, Việt Nam cần phải giải quyết những vấn đề cấp bách như chuyển đổi kỹ năng của người lao động, vượt qua rào cản đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa, và giải quyết sự chênh lệch phát triển giữa các địa phương. Quốc gia này cũng cần phải chủ động kiểm soát rủi ro “Thiên Nga Đen” và “Con Voi Đen” để giảm bớt tác động tiêu cực đối với nền kinh tế.
