Trong thời gian gần đây, tình trạng mạo danh để lừa đảo ngày càng gia tăng và xuất hiện ở nhiều lĩnh vực, với phương thức ngày càng tinh vi hơn. Không chỉ là mạo danh nhân viên điện lực, cứu hỏa hay cấp nước, các đối tượng lừa đảo còn sử dụng nhiều chiêu thức khác nhau để đánh lừa nạn nhân, gây thiệt hại lớn về tài chính. Bài viết này sẽ giúp bạn nhận diện các hình thức mạo danh lừa đảo và các cách phòng tránh hiệu quả.
1. Mạo Danh Điện Lực Để Lừa Đảo
Mới đây, anh M.V.V, một cư dân ở TP.HCM, đã chia sẻ về một lần bị người mạo danh nhân viên điện lực gọi điện yêu cầu thanh toán hóa đơn tiền điện. Người này xưng là nhân viên điện lực và thông báo hộ gia đình anh chưa thanh toán tiền điện, nếu không thanh toán ngay sẽ bị cắt điện. Đặc biệt, kẻ lừa đảo này còn yêu cầu anh kết bạn qua Zalo để hướng dẫn cách thanh toán.
Mặc dù anh M.V.V đã nhận ra đây là chiêu trò lừa đảo vì đã cài đặt thanh toán tự động qua ngân hàng, nhưng người thân của anh lại chưa nhận thức được. Khi anh chia sẻ thông tin này trong gia đình, mọi người mới biết rằng nhiều người trong gia đình anh ở quê cũng từng bị lừa với chiêu trò tương tự. Đây là ví dụ điển hình của các cuộc gọi giả mạo mà hiện nay rất phổ biến.
2. Lừa Đảo Qua Cuộc Gọi Mạo Danh Các Cơ Quan Nhà Nước
Không chỉ dừng lại ở điện lực, nhiều cơ quan công ích khác như cấp nước cũng gặp phải tình trạng mạo danh nhân viên để lừa đảo. Các đối tượng giả mạo nhân viên cấp nước, gọi điện cho khách hàng, thông báo rằng họ chưa thanh toán hóa đơn nước và yêu cầu nạn nhân chuyển tiền ngay nếu không sẽ bị cắt nước.
Mới đây, tại Trường ĐH Sư phạm – ĐH Huế, một nữ sinh viên năm 3 cũng đã trở thành nạn nhân của một cuộc gọi mạo danh cơ quan chức năng. Kẻ lừa đảo đã gọi điện và yêu cầu nữ sinh viên này chuyển 65 triệu đồng vào tài khoản của chúng, với lý do liên quan đến đường dây rửa tiền. Dù đã từng nghe cảnh báo về những thủ đoạn lừa đảo này, nhưng nữ sinh viên vẫn bị thao túng tâm lý và thực hiện theo yêu cầu của đối tượng.
3. Tình Trạng Mạo Danh Nhân Viên Cứu Hỏa Tại Canada
Không chỉ xảy ra ở Việt Nam, tình trạng lừa đảo qua mạo danh cũng xuất hiện ở nhiều quốc gia khác. Mới đây, Sở Cứu hỏa TP.Calgary (Canada) đã cảnh báo về việc một nhóm lừa đảo tự xưng là nhân viên cứu hỏa, gọi điện cho người dân để cung cấp dịch vụ bảo dưỡng lò khí gas. Các kẻ lừa đảo đã khai thác sự lo ngại của người dân về các tai nạn liên quan đến rò rỉ khí gas để chiếm đoạt thông tin và tài sản của họ.
4. Nhận Dạng Các Hình Thức Lừa Đảo Mới
Dù hình thức lừa đảo mạo danh này không mới nhưng lại luôn có sự biến tấu để đánh lừa nạn nhân. Cục An toàn Thông tin đã cảnh báo về việc kẻ lừa đảo giả danh nhân viên các dịch vụ công như điện lực, cấp nước, cứu hỏa, ngân hàng… sử dụng công nghệ caller ID spoofing để giả mạo số điện thoại, tạo niềm tin cho nạn nhân rằng đây là cuộc gọi chính thức từ cơ quan, doanh nghiệp uy tín.
Sau khi gọi điện, các đối tượng lừa đảo yêu cầu người dân thanh toán qua các phương thức không chính thức như Zalo, ứng dụng giả mạo hoặc website giả mạo của công ty điện lực, ngân hàng, các dịch vụ công khác. Khi người dân truy cập vào các website này và cung cấp thông tin tài khoản ngân hàng, mã OTP hoặc thông tin cá nhân, chúng sẽ chiếm đoạt tài sản của nạn nhân.
5. Lý Do Người Dân Dễ Bị Lừa Đảo
Theo các chuyên gia về an toàn thông tin, việc lừa đảo qua mạo danh cơ quan chức năng vẫn còn phổ biến vì các thủ đoạn lừa đảo ngày càng tinh vi hơn. Các đối tượng lừa đảo có thể điều tra thông tin cá nhân của nạn nhân từ các nguồn khác nhau để tăng thêm sự tin cậy. Việc mạo danh các cơ quan uy tín như ngân hàng, công an, bảo hiểm xã hội… giúp các đối tượng dễ dàng thao túng tâm lý nạn nhân, khiến họ hoang mang và dễ dàng làm theo yêu cầu.
Đặc biệt, các đối tượng lừa đảo có thể tạo ra sự cấp bách, đe dọa cắt điện, cắt nước, hoặc có các vấn đề pháp lý cần giải quyết ngay. Điều này khiến người dân, đặc biệt là những người chưa có nhiều kinh nghiệm về các chiêu trò lừa đảo, dễ bị mắc lừa.
6. Cảnh Giác Với Những Chiêu Thức Lừa Đảo Mới
Để tránh trở thành nạn nhân của các cuộc gọi lừa đảo, người dân cần đề cao cảnh giác khi nhận được cuộc gọi hoặc tin nhắn từ những số điện thoại lạ. Các cơ quan công chức, công ty điện lực, ngân hàng và các dịch vụ công không bao giờ yêu cầu khách hàng thanh toán qua các kênh không chính thức hoặc yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân qua các cuộc gọi điện thoại.
Ngoài ra, người dân cần cẩn trọng khi được yêu cầu tải ứng dụng lạ, đặc biệt là những ứng dụng có đuôi tệp tin .apk hoặc các tệp tin không rõ nguồn gốc. Những tệp tin này có thể chứa mã độc, giúp các đối tượng lừa đảo chiếm quyền kiểm soát thiết bị của bạn.
7. Cách Phòng Tránh Lừa Đảo Mạo Danh
Để bảo vệ bản thân khỏi các cuộc gọi mạo danh lừa đảo, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:
-
Xác minh thông tin: Nếu nhận được cuộc gọi yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân hoặc chuyển tiền, hãy xác minh thông tin qua các kênh chính thống như website của công ty hoặc gọi trực tiếp tới tổng đài hỗ trợ khách hàng.
-
Không cung cấp thông tin qua các kênh không chính thức: Tuyệt đối không cung cấp thông tin tài khoản ngân hàng, số điện thoại, hay các thông tin cá nhân qua cuộc gọi điện thoại hoặc tin nhắn từ các số lạ.
-
Cảnh giác với các cuộc gọi yêu cầu chuyển tiền khẩn cấp: Các cơ quan chức năng không yêu cầu thanh toán tiền khẩn cấp qua các ứng dụng lạ hay số điện thoại không rõ nguồn gốc.
-
Cài đặt ứng dụng bảo mật: Cài đặt các ứng dụng bảo mật cho điện thoại và máy tính để ngăn chặn việc tải các tệp tin độc hại từ các nguồn không xác định.
Tình trạng mạo danh lừa đảo vẫn đang gia tăng và trở nên tinh vi hơn. Để bảo vệ bản thân và tài sản, mỗi người cần nâng cao cảnh giác và thường xuyên cập nhật thông tin về các hình thức lừa đảo mới. Bằng cách xác minh thông tin qua các kênh chính thức và không cung cấp thông tin cá nhân qua các phương thức không rõ nguồn gốc, bạn có thể tránh được những nguy cơ mất mát tài sản từ các cuộc gọi lừa đảo. Hãy chia sẻ những thông tin này đến bạn bè và người thân để tất cả cùng phòng tránh được những chiêu trò lừa đảo này.
