Nassim Nicholas Taleb, tác giả của cuốn sách nổi tiếng “Thiên nga đen”, gần đây đã đưa ra cảnh báo về tình trạng nợ công của Mỹ, mô tả nó như một “vòng xoáy tử thần”. Ông cho rằng chỉ có “phép màu” mới có thể cứu Mỹ khỏi tình trạng này. Với nợ chính phủ Mỹ đã lần đầu tiên vượt mức 34.000 tỉ USD vào đầu năm 2024, vấn đề này đang ngày càng trở nên bức thiết.
Nợ công Mỹ đã vượt qua mốc kỷ lục mới, và theo Taleb, tình trạng này không chỉ là một vấn đề về tài chính mà còn là một thách thức đối với sự ổn định kinh tế lâu dài của quốc gia. Ông phân tích rằng, nguyên nhân chính của vấn đề nợ là do chính sách chi tiêu không kiểm soát và việc liên tục nâng trần nợ quốc gia của Quốc hội Mỹ.
Trong khi “Thiên nga đen” là những sự kiện hiếm gặp và không thể dự đoán, Taleb giải thích rằng tình trạng nợ công của Mỹ là một “thiên nga trắng”, tức là một vấn đề đã được biết đến và có khả năng dự báo trước. Sự gia tăng nợ công của Mỹ là một rủi ro rõ ràng và hiện hữu mà không phải là một biến cố bất ngờ.
Gánh nặng nợ nần khiến nền kinh tế Mỹ trở nên dễ bị tổn thương trước những cú sốc kinh tế và tài chính. Với lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) đã được nâng lên mức cao nhất kể từ năm 2001 là 5,25% – 5,5%, chi phí phục vụ nợ cũng tăng lên, làm giảm khả năng của chính phủ trong việc đầu tư vào các dự án phát triển kinh tế và xã hội.
Trong bối cảnh hiện tại, các nhà đầu tư và các chuyên gia kinh tế đang dự đoán rằng Fed có thể sẽ cắt giảm lãi suất trong năm 2024. Tuy nhiên, với mục tiêu kiểm soát lạm phát, lãi suất có thể sẽ duy trì ở mức cao hơn trong một thời gian dài. Goldman Sachs đã cảnh báo rằng điều này có thể đẩy chi phí nợ của Mỹ lên mức kỷ lục mới vào năm 2025.
Theo Taleb, để thoát khỏi “vòng xoáy tử thần” của nợ, Mỹ cần đến một loại “phép màu”. Điều này có thể bao gồm việc thực hiện các cải cách sâu rộng về chính sách tài khóa, bao gồm việc cắt giảm chi tiêu không cần thiết và tăng cường kiểm soát chặt chẽ hơn đối với các khoản chi của chính phủ. Đồng thời, cần có sự hợp tác giữa các bên liên quan để tìm ra các giải pháp bền vững, tránh gây áp lực lên tăng trưởng kinh tế và đảm bảo an sinh xã hội.
