Cơ cấu vốn của các doanh nghiệp bất động sản tại Việt Nam đã trải qua sự biến đổi mạnh mẽ trong 2 năm gần đây, với tín dụng ngân hàng chiếm tỷ lệ đáng kể trong tổng vốn của ngành này. Theo PGS-TS Đinh Trọng Thịnh, chuyên gia kinh tế, trong khi tỷ trọng vốn tự có và vốn đầu tư nước ngoài tương đối ổn định, tỷ lệ nguồn vốn từ trái phiếu doanh nghiệp và tín dụng ngân hàng đã biến động mạnh với sự tăng dần của tín dụng ngân hàng.
Năm 2021, tỷ lệ nguồn vốn từ trái phiếu doanh nghiệp chiếm 31% tổng nguồn vốn của các doanh nghiệp bất động sản. Nhưng đến năm 2022, tỷ trọng này đã giảm xuống còn 7,7%, trong khi tín dụng ngân hàng tăng từ 46% lên gần 74%. Xu hướng này dự kiến sẽ tiếp tục trong năm 2023.
Các doanh nghiệp bất động sản đã liên tục kiến nghị ngành ngân hàng cho vay, và tín dụng ngân hàng đã trở thành một nguồn cung cấp vốn quan trọng. Theo TS. Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng của Ngân hàng BIDV, trong năm 2023, tín dụng ngân hàng chiếm 54% tổng nguồn vốn của các doanh nghiệp bất động sản. Trong bối cảnh này, cần thiết phải tạo ra cơ cấu vốn bền vững hơn cho ngành bất động sản, với mục tiêu giảm tỷ trọng vốn vay ngân hàng, tăng tỷ trọng nguồn vốn khác, đặc biệt là trái phiếu doanh nghiệp và vốn đầu tư nước ngoài.
Thống kê từ Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho thấy rằng trong năm 2023, tín dụng bất động sản tăng 6,75%, với sự gia tăng mạnh mẽ trong cho vay kinh doanh bất động sản. Mặc dù có sự không cân đối trong cơ cấu huy động vốn và cho vay, ngân hàng cần kiểm soát chặt chẽ, nhưng vẫn tồn tại một tỷ lệ lớn của tín dụng ngân hàng trong ngành này.
Việt Nam được xem là một trong những quốc gia có tỷ lệ tín dụng/GDP cao nhất trên thế giới, theo Ngân hàng Thế giới (WB).
Các chuyên gia kỳ vọng rằng thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ phục hồi trong tương lai gần để cung cấp nguồn vốn trung và dài hạn cho doanh nghiệp, đồng thời giảm áp lực cho tín dụng ngân hàng.
Tuy nhiên, vấn đề lãi suất vẫn đang ảnh hưởng đến việc vay vốn để mua nhà. Mặc dù lãi suất huy động đã giảm đáng kể, lãi suất cho vay vẫn chưa giảm nhiều, khiến cho người dân còn phân vân khi vay vốn để mua và sửa nhà. Cần một sự thay đổi trong cơ cấu lãi suất để kích thích nhu cầu vay vốn mua nhà và sửa nhà.
Trong bối cảnh khó khăn của các kênh đầu tư khác, người dân vẫn có xu hướng gửi tiền vào ngân hàng. Các chuyên gia kỳ vọng rằng với các biện pháp mạnh mẽ từ Chính phủ và phát triển các dự án nhà ở giá rẻ, thị trường bất động sản có thể sẽ phục hồi và kích thích tín dụng mua nhà. Tuy nhiên, để phát triển nguồn vốn bền vững cho nhà ở xã hội, chuyên gia cho rằng cần thiết lập Quỹ nhà ở xã hội thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn vốn từ ngân hàng.
