Hơn một năm trước, vào ngày 15/10/2022, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã thông báo quyết định thiết lập kiểm soát đặc biệt đối với Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn (SCB) để đảm bảo ổn định hoạt động của ngân hàng này. Việc này được thực hiện theo quy định của pháp luật nhằm kiểm soát một cách chặt chẽ và hạn chế các tác động tiêu cực đối với tổ chức tín dụng và hệ thống ngân hàng.
Ngân hàng Nhà nước đã ủy quyền các chuyên gia và quản lý có kinh nghiệm từ các ngân hàng thương mại nhà nước (như Vietcombank, BIDV, VietinBank, Agribank) để tham gia vào quá trình quản lý và điều hành Ngân hàng SCB trong thời gian kiểm soát đặc biệt.
Đại diện của SCB cho biết rằng trong hơn một năm kể từ khi bị kiểm soát đặc biệt, họ đã tích cực hợp tác với các cơ quan chức năng liên quan để thực hiện các biện pháp theo quy định của pháp luật, đảm bảo an toàn cho hệ thống ngân hàng và bảo vệ quyền lợi của người gửi tiền.
Trong thời gian này, SCB tiếp tục nhận được sự hỗ trợ và hướng dẫn đúng thời điểm từ Ngân hàng Nhà nước và các cơ quan chức năng, nhằm ổn định từng bước hoạt động và giải quyết các khó khăn, vướng mắc. Họ cũng tập trung vào việc xây dựng kế hoạch tái cơ cấu ngân hàng, nhằm đảm bảo ổn định hoạt động và thúc đẩy sự phát triển của SCB trong giai đoạn mới.
Bên cạnh việc giải quyết các vấn đề hiện tại, SCB đang tập trung vào việc tái cơ cấu mạng lưới hoạt động của họ bằng cách đóng cửa nhiều phòng giao dịch ở nhiều tỉnh thành.
Mới đây, vào đầu tháng 12, SCB đã thông báo dừng hoạt động của 6 phòng giao dịch tại TP HCM. Trước đó, họ đã thông báo đóng cửa 21 phòng giao dịch tại Đồng Nai, Đà Nẵng, Gia Lai, Long An, TP HCM và Hà Nội trong tháng 10 và tháng 11.
Theo thống kê từ trang web của SCB, từ khi bị kiểm soát đặc biệt cho đến nay, tổng cộng 39 phòng giao dịch đã bị đóng cửa ở 9 tỉnh và thành phố, bao gồm TP HCM (27 phòng giao dịch), Hà Nội (5 phòng giao dịch), Hải Phòng (1 phòng giao dịch), Nghệ An (1 phòng giao dịch), Bình Định (1 phòng giao dịch), Đồng Nai (1 phòng giao dịch), Đà Nẵng (1 phòng giao dịch), Gia Lai (1 phòng giao dịch) và Long An (1 phòng giao dịch).
Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước cũng đã chấp thuận việc SCB dừng hoạt động của Phòng giao dịch Phương Mai và Phòng giao dịch Hàng Gà tại Hà Nội, tuy nhiên, SCB vẫn chưa có thông báo chính thức về việc dừng hoạt động của hai phòng giao dịch này.
Theo báo cáo của cơ quan công an, vào tháng 10/2022, trước khi bị kiểm soát đặc biệt, SCB có một trụ sở chính ở TP HCM, 50 chi nhánh và 184 phòng giao dịch trên toàn quốc. Do đó, sau khi đóng cửa 39 phòng giao dịch kể từ khi bị kiểm soát đặc biệt, SCB hiện chỉ còn 145 phòng giao dịch trên toàn quốc, trong khi số chi nhánh vẫn duy trì ở mức 50.
Tổng số tiền huy động từ người dân và các tổ chức khác, cũng như số vốn chủ sở hữu của SCB, vào ngày 17/10/2022 (ngày khởi tố vụ án vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng) được ghi nhận trên sổ sách là 673.586 tỷ đồng. Trong đó, tiền gửi của khách hàng chiếm 511.262 tỷ đồng, giấy tờ có giá là 76.845 tỷ đồng, vay NHNN là 66.030 tỷ đồng, tiền gửi của các tổ chức tín dụng khác là 12.693 tỷ đồng và vay các tổ chức tín dụng khác là 6.756 tỷ đồng. Vốn chủ sở hữu của SCB vào thời điểm đó là 21.036 tỷ đồng.
Tài sản vật chất hiện có của SCB bao gồm tồn quỹ tiền mặt 8.568 tỷ đồng, tiền gửi NHNN và các tổ chức tín dụng khác 20.759 tỷ đồng, đầu tư vào công ty con và các khoản đầu tư dài hạn khác 1.113 tỷ đồng, tài sản cố định 5.328 tỷ đồng, mua chứng khoán Chính phủ và chứng khoán chính quyền địa phương 9.202 tỷ đồng, mua chứng khoán nợ và chứng khoán vốn do tổ chức tín dụng trong nước phát hành 218 tỷ đồng.
Các khoản phải thu từ khách hàng liên quan đến tín dụng, bao gồm cho vay không có tài sản bảo đảm (thấu chi và thẻ tín dụng) hoặc cho vay được đảm bảo bởi các tài sản cầm cố hoặc thế chấp tại SCB là 556.359 tỷ đồng. Cụ thể, các khoản này bao gồm cho vay khách hàng (đã trừ các khoản vay đã sử dụng dự phòng để xử lý) là 390.316 tỷ đồng, mệnh giá trái phiếu đặc biệt do VAMC phát hành 58.679 tỷ đồng, số tiền bán nợ trả chậm chưa thu được 69.576 tỷ đồng, bán trái phiếu trả chậm 1.022 tỷ đồng, nhận tài sản thay thế nghĩa vụ trả nợ 32.832 tỷ đồng, các khoản phải thu UPAS L/C 3.901 tỷ đồng và bán tài sản trả chậm 33 tỷ đồng.
Ngoài ra, các khoản phải thu khác bao gồm nợ lãi, phí phải thu từ khách hàng, các công cụ tài chính phát sinh và các tài sản tài chính, số tiền chuyển nhượng chứng chỉ tiền gửi ngày 07+08/10/2022, và các khoản phải thu và tài sản khác có tổng giá trị 135.173 tỷ đồng.
Tổng cộng, các quỹ dự phòng rủi ro và hao mòn tài sản cố định của SCB vào thời điểm đó là 23.300 tỷ đồng.
