Các chuyên gia tài chính dự đoán rằng tình hình nợ xấu của các ngân hàng sẽ đạt đỉnh vào đầu năm 2024 và có thể tiếp tục tăng vào đầu năm sau. Thông tư 02/2023/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) về cơ cấu nợ, giãn hoãn nợ đã hết hiệu lực, điều này có thể khiến tình hình nợ xấu gia tăng hơn hiện tại. Nợ xấu cũ chưa được xử lý hoàn toàn và chồng chất thêm nợ xấu mới, đặc biệt trong lĩnh vực bất động sản, gây áp lực đối với tài chính của các ngân hàng thương mại.
Thực tế đã cho thấy tình hình này khi tỷ lệ nợ xấu của một số ngân hàng tăng lên trong quý III/2023. Ví dụ, VPBank ghi nhận tỷ lệ nợ xấu tăng từ 3,88% cuối quý II/2023 lên 3,96% cuối quý III/2023. TPBank cũng trải qua sự giảm chất lượng nợ khi tỷ lệ nợ xấu tăng từ 1.357 tỷ đồng lên 5.350 tỷ đồng trong quý III/2023, đạt tỷ lệ 3% so với tổng cho vay khách hàng. MSB cũng ghi nhận tỷ lệ nợ xấu ở mức 3% tính đến cuối quý III/2023.
Để đối phó với tình hình này, các ngân hàng đang tăng cường xử lý tài sản đảm bảo để thu hồi nợ. Một phần lớn tài sản đảm bảo là bất động sản thế chấp, chiếm khoảng 70% tổng tài sản đảm bảo cho các khoản vay, thậm chí tỷ lệ này có thể lên đến 80-90% tại một số ngân hàng. Do đó, bất động sản thường là tài sản được ngân hàng bán đấu giá nhiều nhất.
Ngoài ra, có sự lo ngại về tình hình sau khi Thông tư 02/2023/TT-NHNN và Nghị quyết 42/2017/QH14 về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng hết hiệu lực vào cuối năm 2023. Nếu không có sự thay đổi trong Luật Các tổ chức tín dụng và Nghị quyết, ngân hàng sẽ gặp khó khăn trong việc thu hồi nợ, kể cả đối với các khoản nợ có tài sản đảm bảo.
Tuy nhiên, ngành ngân hàng hy vọng rằng các bộ, ngành có thể hợp tác để giúp ngân hàng trong việc thu hồi nợ và xử lý tài sản đảm bảo một cách hiệu quả. Việc đảm bảo quyền của người cho vay sẽ giúp tăng cường độ tin cậy và khả năng cho vay của ngân hàng.
Trong bối cảnh kinh tế vẫn yếu, việc tăng cường tín dụng trong lĩnh vực bất động sản cũng đặt ra mối lo ngại về rủi ro nợ xấu. Thị trường bất động sản đang có dấu hiệu hồi phục, nhưng theo các chuyên gia, việc này diễn ra chậm rãi và phụ thuộc vào từng phân khúc. Các dự án ngoại thành và bất động sản nghỉ dưỡng cấp cao có thể cần nhiều thời gian để hồi phục, trong khi nhà phố và căn hộ chung cư ở trung tâm thành phố có khả năng hồi phục nhanh hơn.
